Regelmatig zie je dat er nieuwe gebouwen worden gebouwd, wegen worden aangelegd of dijken worden verhoogd. Voordat er kan worden gebouwd, moet je eerst weten waar het bouwwerk precies moet komen, hoe hoog of hoe laag, op welke afstand, met welke oppervlakte of inhoud en ga zo maar door. Als landmeetkundige meet je dit allemaal op. Alle metingen, verwerk je in tekeningen en documentatie zodat iedereen weet waar moet worden gebouwd, waar de grenzen liggen en tot hoe diep bijvoorbeeld graafwerk moet worden gedaan.

Wat doe je als landmeetkundige?

Met behulp van onder andere GPS en een tachymeter (een meetinstrument met laserstraal) meet je de hoogte, diepte, afstanden en hoeken. Met paaltjes geef je jouw meetpunten aan zodat duidelijk is wat de referentiepunten zijn. Zo kun je alles nauwkeurig meten en inmeten. Zelfs ondergrondse ruimtes onder water. Je maakt berekeningen en tekent met een CAD-programma de resultaten in zodat anderen, zoals bouwkundig tekenaars, projectleiders en uitvoerders, jouw bevindingen kunnen gebruiken en met jou kunnen overleggen. 

Actueel is bijvoorbeeld de bodemdaling veroorzaakt door gas- of zoutwinning. Regelmatig wordt opgemeten hoeveel de bodem is gedaald en welke schade hierdoor aan gebouwen is ontstaan. Dat is ook het werk van een landmeetkundige. Meestal werk je bij ingenieursbureaus, landmeetkundige bureaus of bij de overheid. Je werkt zowel in teams als zelfstandig.

Hoe word je landmeetkundige?

Om landmeetkundige te worden heb je minimaal de middenkaderopleiding (BOL4) nodig. Landmeetkunde is een richting binnen de opleiding ‘Middenkaderfunctionaris Bouw en Infra’. Dit is dus de opleiding die je moet volgen. Dit kan aan de Friese Poort in Drachten.

Om tot deze opleiding toegelaten te worden heb je minimaal een VMBO-diploma (Kaderberoepsgerichte leerweg, Gemengde leerweg of Theoretische leerweg) of overgangsbewijs van HAVO/VWO naar HAVO/VWO 4 nodig. Heb je eenmaal jouw middenkaderfunctionaris-diploma gehaald, dan kun je verder doorleren op het HBO bij Civiele Techniek of Geodesie.

Als omgevingsmanager ben je de onmisbare schakel tussen het bouwproject en ‘de omgeving’. Met omgeving bedoelen we omwonenden, bedrijven, weggebruikers, gemeenten en provincie. Jij leidt alles in goede banen. Jij zorgt er voor dat het bouwproject met zo min mogelijk overlast voor de omgeving wordt uitgevoerd. Ontstaat er bijvoorbeeld verkeershinder? Is er geluidsoverlast? Hoe blijven bedrijven bereikbaar? Met dit soort vragen ga je aan de slag. Het is heel belangrijk dat de omgeving weet wat hen te wachten staat. En dat begint met goede communicatie.

Omgevingsmanager: alles in goede banen leiden

Jouw belangrijkste taak is ‘de omgeving’ bij het bouwproject te betrekken. Via inspraakavonden kunnen belanghebbenden hun mening, eisen en wensen aangeven. Bijvoorbeeld over het ontwerp of de hinder die ze ervan verwachten. Aan de andere kant kun jij aangeven wat het nut en de noodzaak van het project is. 

In de uitvoering wordt zoveel mogelijk met de wensen van de omgeving rekening gehouden. Via informatiebijeenkomsten en nieuwsbrieven houd jij alle betrokkenen op de hoogte en informeer je hen over de gevolgen die ze hier (tijdelijk) van kunnen verwachten. Eventuele klachten of schadeclaims handel jij af.

Daarnaast moet je ervoor zorgen dat aan alle voorwaarden wordt voldaan om vlot met het bouwproject te kunnen starten. Zijn de vergunningen binnen, is de grond aangekocht, zijn de maatregelen om de natuur te beschermen goedgekeurd? Maar ook: ligt er niks meer in de grond, zoals archeologische voorwerpen of explosieven, die de start kunnen belemmeren?

Je moet dus van meerdere disciplines veel kennis hebben. Lijkt jou dit een mooie uitdaging? Lees dan verder hoe je omgevingsmanager kunt worden.

Hoe word je omgevingsmanager?

Je moet minimaal een HBO-opleiding hebben. Je hebt een flinke verantwoordelijkheid. Zowel voor het project als voor de omgeving. Je werkt strategisch en tegelijk verbindend. Dan moet er ook iemand staan die goed weet wat er nodig is en over vrijwel alle facetten iets kan vertellen.

Omgevingsmanager kun je vanuit verschillende invalshoeken worden. De één is afgestudeerd in Communicatie, de ander in Civiele Techniek. Dat ligt dus erg uit elkaar. Het gaat er vooral om dat je voldoende kwaliteiten bezit met betrekking tot verschillende onderwerpen. Die onderwerpen zijn: communicatie, civiele techniek, omgevingsbewustzijn, politieke vaardigheden, verkeer en projectleiding. Én je moet natuurlijk de kwaliteit hebben om ontbrekende kennis je snel eigen te maken, want niemand die direct van school komt heeft al die kennis en vaardigheden al in huis.

KAM staat voor Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden (Arbo) en Milieu. Als KAM-coördinator is het jouw taak er voor te zorgen dat aan alle wettelijke regels én wensen van directie, medewerkers en klanten wat betreft kwaliteit, arbo en milieu wordt voldaan.

Zo is bijvoorbeeld wettelijk vastgelegd dat een werknemer niet meer dan 23 kilo mag tillen. Dat geldt voor elke sector en dus ook voor de bouw. Moeten er meer kilo’s worden getild, dan gebeurt dit met hulpmiddelen zoals liften. Die liften moeten natuurlijk ook veilig zijn en voldoen aan wettelijke eisen. Als KAM-coördinator zie je er op toe dat dit allemaal in orde is. En bijvoorbeeld ook of het bouwafval goed wordt gescheiden, zodat dit eenvoudig kan worden verwerkt of weer opnieuw gebruikt kan worden.

Wat doe je als KAM-Coördinator?

Je bezoekt projectlocaties om de bedrijfsprocessen te inspecteren en mogelijke KAM-problemen op te sporen. Wordt er op de juiste manier gewerkt zoals in het beleid van het bedrijf is afgesproken of doen zich knelpunten voor? Als het nodig is, stel je verbeteractiviteiten voor om die samen met het projectteam op te lossen. Het kan ook zijn dat je de directie moet adviseren het beleid bij te stellen. 

Als KAM-coördinator kijk, luister en adviseer je, durf je initiatieven te nemen en draag je praktische oplossingen aan. Je beschikt over de juiste communicatieve vaardigheden om mensen van allerlei niveaus te overtuigen van de juiste manier van werken en hier draagvlak voor te krijgen. Je bent de brug tussen medewerkers en directie. Daar horen ook administratieve werkzaamheden bij; registratie, opstellen van (project)plannen, rapportages en jaarverslagen. Kortom: als KAM-coördinator heb je een hele afwisselende baan zowel op kantoor als op locatie. Iets voor jou?

Hoe word je KAM-coördinator?

KAM-coördinator is een breed vak. Je moet van vele markten thuis zijn. Om KAM-coördinator te worden, moet je HBO-niveau, richting Techniek (bij voorkeur Bouwkunde), hebben. Eventueel aangevuld met een kopstudie Bedrijfskunde. Kennis van wet- en regelgeving rond Arbo en Milieu is absoluut noodzakelijk en je moet hier natuurlijk ook affiniteit mee hebben.

Wat doet een contractmanager?

Als contractmanager in de bouw zorg je ervoor dat er heldere contracten tussen opdrachtgever en aannemer komen. Contracten waar in afspraken zijn vastgelegd welke prestaties geleverd moeten worden en wie waar verantwoordelijk voor is. Vooraf heb je goed gekeken welke risico’s er zijn. Met alle partijen heb je uitonderhandeld wie welk risico draagt en wat eventuele gevolgen zijn bij het niet nakomen van de afspraken. Tijdens de bouw hou je de vinger aan de pols. Zijn er afwijkingen ten opzichte van wat in het contract met elkaar is afgesproken? Zo ja, dan trek je aan de bel. Bij verschil van mening roep jij de partijen weer om tafel en behartig je de belangen van jouw werkgever. Een spannende baan.

Als contractmanager heb je een juridische achtergrond. Meestal werk je bij grote aannemersbedrijven, overheden of woningcorporaties. Je stelt een groot contract op, maar daarbinnen heb je weer allerlei deelcontracten: met onderaannemers, met financiers en eventueel aandeelhouders. Al die deelbelangen moeten binnen het grote contract passen; de contracten met al die partijen moeten met elkaar kloppen en juridisch moet alles waterdicht zijn geformuleerd. Aan de andere kant moet iedereen met de contracten kunnen werken en moet iedereen snappen wat eigen verantwoordelijkheden en werkzaamheden zijn. Dat allemaal afstemmen en het ook nog helder en werkbaar houden, dat is een uitdaging!

Lijkt jou dit leuk om te doen, ben je ondernemend, heb je een helikopterview en een goed beoordelingsvermogen, ben je klantgericht, kun je uitstekend onderhandelen maar ook geschillen oplossen, kijk dan hieronder hoe je contractmanager kunt worden.

HOE WORD JE CONTRACTMANAGER?

Met de HBO-opleiding Rechten heb je een goede vooropleiding. Met alle profielen van Havo of VWO word je tot deze opleiding toegelaten, net als met een MBO-diploma niveau 4. Natuurlijk kun je ook aan de universiteit Rechten studeren. Ook hier geldt dat je met alle diploma’s VWO hier naartoe kunt. Heb je een HBO propedeuse Rechten, dan kun je ook toegelaten worden, maar kan de opleiding aanvullende eisen stellen. Welke eisen? Neem hier voor contact op met de studie-adviseur.

Wat is BIM?

BIM staat voor Building Information Model (ook wel Bouwwerk Informatie Model). Hiermee wordt een 3D-model bedoelt waarin alle data, die nodig zijn voor het ontwerpen, bouwen en beheren van bouwwerken, aan elkaar worden gekoppeld. Alle betrokkenen, zoals architecten, aannemers, opdrachtgevers en installateurs kunnen in dit model werken en aanpassingen doen. Zo kan er goed worden samengewerkt en worden eventuele bouwfouten vooraf opgespoord!

Wat doet een BIM-modelleur?

Heel wat! Kijk maar.

• Ontwerpen en berekenen van gebouwgebonden installaties
• Selecteren en plaatsen van componenten van de installatie
• Beoordelen van het programma van eisen (PvE), het bestek en de begroting
• Documenteren van de installatie in het BIM-systeem
• Moduleren van nieuwe producten in het BIM-systeem
• Tests doen, zoals ‘interference checks’ en ‘clash controls’
• Archiveren van gegevens en bestanden
• Contact onderhouden met collega’s, opdrachtgevers, ontwerpers en leveranciers
  
  
  

Waar werken BIM-modelleurs?

BIM-modelleurs vind je over het algemeen bij bedrijven in de bouw, werktuigbouwkunde, elektrotechniek, meet- en regeltechniek en grond-, weg en waterbouw (GWW). Collega’s met wie ze te maken hebben zijn bijvoorbeeld BIM-coördinators, architecten, aannemers, installateurs, CAD-tekenaars, bouwkundig tekenaars en constructeurs. Een heleboel dus.

Hoe word je BIM-modelleur?

Om als BIM-modelleur te kunnen werken, moet je in elk geval een technische achtergrond te hebben. Bijvoorbeeld:

• Bouwkunde (hbo/wo)
• Civiele techniek (hbo/wo)
• Elektrotechniek (mbo/hbo)
• Installatietechniek (mbo/hbo)
• Werktuigbouwkunde (hbo/wo)

WAT DOET EEN BOUWKUNDIG CONSTRUCTEUR?

De bouwkundig constructeur tekent en berekent welke draagconstructie (vloeren, balken, wanden, etc.) nodig is om het bouwwerk sterk en stevig te maken en welk materiaal daarbij het beste kan worden gebruikt.

Als constructeur geef je advies hoe de draagstructuur van het bouwwerk eruit moet komen te zien, welke belasting het moet kunnen dragen en welk materiaal je hier het beste bij kan gebruiken. Welk materiaal past het mooist en is het meest geschikt voor de draagstructuur (metaal, beton, hout, metselwerk), wat zijn haar eigenschappen (vervormt het, is het duurzaam?), welke afmetingen moet het hebben en welke fundering is nodig? De constructie mag natuurlijk niet te licht zijn, maar aan de andere kant mag het ook weer niet te duur worden. Als constructeur moet je hier de balans in vinden.

Kortom: je ontwerpt, berekent en toetst constructies. Het zal duidelijk zijn dat je heel precies moet werken. Computerprogramma’s als Autocad helpen je daarbij.  Je maakt deel uit van een projectteam. Je overlegt met de architect en stuurt bouwkundig tekenaars aan. 

HOE WORD JE BOUWKUNDIG CONSTRUCTEUR?

Om bouwkundig constructeur te worden, heb je een HBO- of Universitaire opleiding Bouwkunde nodig. Naar het HBO kun je rechtstreeks met een diploma:

• Havo – N&T of N&G met Na en Wi-B
• VWO – N&T, N&G of E&M met Na en Wi-B
• MBO-Middenkaderfunctionaris Bouw (niveau 4)
  
  

Met een afgeronde MBO-Middenkaderfunctionaris Bouw opleiding kun je bij NHL Stenden (Leeuwarden) in het tweede jaar instromen. De HBO-opleiding duurt dan nog maar drie in plaats van vier jaar. Voldoe je niet aan de opleidingseisen, informeer dan bij de opleiding naar de mogelijkheden om jouw kennis bij te spijkeren.

Naar de bacheloropleiding Bouwkunde kun je met een VWO-diploma N&T of N&G -, E&M – of C&M met wiskunde B en natuurkunde. Ook kun je instromen met een propedeusediploma van een andere HBO- of WO-opleiding mits je voldoet aan de wiskunde en natuurkundenorm.

Als aannemer neem je de opdracht aan om een bouwwerk te maken en alle activiteiten en mensen die hier voor nodig zijn, te coördineren. Je bent dus ondernemer. Met jouw opdrachtgever spreek je af dat het bouwwerk binnen een afgesproken budget en afgesproken tijd klaar is.

Wat doet een aannemer?

Een aannemer moet er allereerst voor zorgen dat hij of zij bouwopdrachten krijgt. Dat doe je door veel contacten te leggen, mogelijke opdrachtgevers op te zoeken en je bedrijf bekendheid te geven. Doe je dat goed, dan nodigt een opdrachtgever je uit een offerte te brengen. Daarbij moet je aangeven wat het bouwwerk gaat kosten, als jij met jouw bedrijf het gaat maken, hoe je het gaat bouwen en binnen welke tijd. Meestal vraagt een opdrachtgever bij meer bedrijven offertes op. Heb jij de beste offerte, dan krijg je de opdracht!

De volgende stap is dat je van alles gaat regelen: vergunningen, personeel, werkplanning, onderaannemers, materiaal, veiligheid op de bouwplaats, besprekingen met opdrachtgever. Heb je een groot bedrijf, dan doen jouw medewerkers dit en stuur je hen aan. Heb je een kleiner bedrijf, dan doe je meer zelf. Je moet dus van vele markten thuis zijn. Ben je dat en spreekt het jou aan? Lees dan hieronder hoe je aannemer wordt.

Hoe word je aannemer?

Om aannemer te worden, volg je de opleiding Bouwkunde. Deze wordt aangeboden op zowel wo- , hbo- als mbo-niveau (niveau 4). Afhankelijk van de kennis die je al hebt, kun je na- en bijscholing volgen bij de stichting KOB (Kader- en Ondernemersopleiding in de Bouw). Via deze organisatie kun je jouw Vakdiploma Aannemer van Bouwend Nederland (de landelijke brancheorganisatie) halen en ben je erkend aannemer.

Als bouwkundig tekenaar in de bouw vertaal je het ontwerp van de architect naar een technische tekening. Aan de hand van jouw tekening kan de aannemer bouwen. De bouwkundig tekenaar geeft de details aan: de afmetingen, op welke plaats wat moet komen, welk materiaal moet worden gebruikt, etc. Als technisch tekenaar moet je dus heel precies zijn, want aan de hand van jouw tekening gaan ze bouwen!

WAT DOET EEN BOUWKUNDIG TEKENAAR?

Je bent de spil tussen de architect en de aannemer. Jij vertaalt het creatieve ontwerp van de architect naar hoe in het praktijk moet worden gebouwd. Daarbij moet je met allerlei voorwaarden rekening houden. Je hebt bovendien een controlerende rol: kan het allemaal wat de architect heeft bedacht, is het materiaal wat gebruikt moet worden in de juiste afmetingen te krijgen, klopt de constructie, is alles volgens de bouwvoorschriften? Je hebt dus ook een adviesrol, want jij moet zeggen wat een goed alternatief is als er iets niet kan.

Om dit alles goed te kunnen doen, heb je veel contact met gemeenten, leveranciers en professionals binnen en buiten jouw organisatie. Tijdens de bouw blijf je een belangrijk aanspreekpunt, want er moet altijd nog wel iets overlegd of gewijzigd worden. Kortom: je moet niet alleen heel precies zijn, maar ook creatief en heel goed kunnen samenwerken. Kun je dat? Dan is dit een heel leuk en uitdagend beroep voor jou. Meestal werk je bij een architectenbureau, maar er zijn ook bouwkundig tekenbureaus, woningcorporaties of grotere aannemers waar je aan de slag kunt.

HOE WORD JE BOUWKUNDIG TEKENAAR?

Met een diploma MBO-opleiding Middenkader functionaris Bouw (BOL4). Zowel Friese Poort als Friesland College bieden deze opleiding aan. Je wordt je toegelaten met een

• diploma vmbo kader, gemengd of theoretisch
• overgangsbewijs naar 4 havo
• mbo-diploma niveau 2
• mbo-diploma niveau 3

Met het MBO-diploma Middenkaderfunctionaris Bouw kun je doorstromen naar de bouwkunde opleiding van NHL-Stenden (Leeuwarden) en in het tweede jaar beginnen. Dat is goed om te doen, want steeds vaker wordt HBO-niveau gevraagd. Je kunt ook rechtstreeks naar het HBO met een diploma Havo/VWO met wiskunde B en natuurkunde.

Voldoe je niet aan de opleidingseisen, informeer dan bij de opleiding naar de mogelijkheden om jouw kennis bij te spijkeren.